Oem uit Dordrecht
 

Een oud geslacht Oom (eertijds als Oem geschreven), was een patriciërsfamilie in Dordrecht. Het geslacht Oem behoort ongetwijfeld tot de oudste Hollandse geslachten. In het jaar 1058 vindt men deze naam al vermeld. En op een zeer roemruchte manier. De Luikenaars namelijk bedreigden de stad Dordrecht met een aanval. Zij hadden zo'n grote overmacht, zodat tegenstand onmogelijk scheen. Het was ridder Oem die de graaf van Holland adviseerde de vijand binnen de stad Dordrecht af te wachten en "rondom de stad een menigte kuilen te graven, door stro en groene zoden bedekt, opdat geen vijandelijk oog deze bespeuren zouden". Deze krijgslust lukte volkomen; De niets vermoedende Luikenaars vielen in de kuilen en werden door de grafelijke dienaars in grote getalen afgemaakt of gevangen genomen.


 
Wapen Oem van Wijngaarden


Door dit voorval schijnt het geslacht Oem haar wapen hieraan te danken: Het wapen met de groene zoden werd aangevuld met een deel van de Hollandse leeuw uit het wapen van de graaf van Holland, als beloning voor deze krijgslist. Van de oudste Oem is verder weinig bekend. Wij vangen dan ook de stamreeks aan met Claes Oem, regeerder der stad Dordrecht ongeveer 1230. Deze stamreeks is niet compleet, er volgen nog meer aanvullingen. Suggesties en aanvullingen zijn zeer welkom!

EERSTE GENERATIE (voor zover bekend)

I. CLAES OEM Regeerder der stad Dordrecht ongeveer 1230. Hij huwt Catharina Duijk Gijsendochter. Kinderen: 1. Cleys, volgt II.1 2. Gilles, volgt II.2

TWEEDE GENERATIE

II.1 CLEYS OEM, vervolg van I.1 Vermoord 11 december 1290. Als ridder vermeld 1260. Wijnkoper en pachter van de wijnaccijns. Een van de hoofdmannen van “den heervaert ter Scorlervaert in 1285-86. Schepen van Dordrecht 1281 en 1289. Hij huwt Elisabeth Vrank van Dordrechtsdochter. Kinderen: 1. Claas, volgt III.1 2. Godschalk, schepen van Dordrecht in 1307 en 1312. 3. Jan, vermeld 1312-1351. In 1320 verlijd met een schrootambacht binnen Dordrecht. 4. Willem genoemd in 1326. 5. Johanna. Huwt Johan Duyk.

II.2 GILLES OEM, vervolg van I.2 Vermeld in 1330. Huwt Geertruyd van Ratingen. Kind: 1. Jan, volgt III.2

DERDE GENERATIE

III.1 CLAES OEM, vervolg van II.1.1 Poorter van Dordrecht. Huwt Johanna van Arkel van Bockhoven. Hij was ambachtsheer van Dubbeldam. Schout van Dordrecht 1325. Hij overlijd na 1559. Kinderen: 1. Gilles, volgt IV.1 2. Claes, volgt IV.2 3. Godschalk, overleden voor 1345 4. Everwige. In 1360 vrouwe en meesteresse van het Begijn Hoff te Dordrecht. 5. Simon (Oem van Bysanten). Vermeld in 1559. III.2 JAN OEM Poorter van Dordrecht. 1321 Bailliu van Zuid-Holland. Van 1320-1333 Raad en Rentmeester Generaal van Zuid-Holland. Koopt 1321 Oost-Barendrecht (De gemeente Barendrecht voert nu nog het wapen van het geslacht Oem). Hij wordt in 1311 beleend met het Huis Rosendael binnen Dordrecht. Ook wordt hij beleend met het Huis Rodenburg. Huwt 1e Soete van der Dussen, huwt 2e Lizebette van Putten van Strijen. Kinderen: 1. Tielman. In 1345, 1351 en 1364 deken van St. Pieters binnen Utrecht. Schepen in 1340 “doe hij cofte van den graeve van Hollant de visserije van de Wael in Swijndrecht….” Hij is overleden in 1368. 3. Gilles, volgt IV.3

VIERDE GENERATIE

IV.1 GILLES OEM, vervolg van III.1 Schildknaap. Schepen van Dordrecht in 1354. Hij huwt Barbara de Joede. Kinderen: 1. Tielman, volgt V.1. 2. Godschalk. Schepen van Dordrecht in 1390, 1398, 1404 en 1505 3. Willem. Vermeld in 1351. 4. Hugo Boey, volgt V.2. 5. Cornelia. Huwt Willem van der Lind.

IV.2 CLAES OEM, vervolg van III.1.2 Schildknaap. In 1374 burgemeester van Dordrecht. Hij huwt Jonkvrouwe Johanna Duyk Huygensdochter. Kinderen: 1. Willem, gezeyd Duyk. Kinderloos overleden. Schepen van Dordrecht 1401. Burgemeester van Dordrecht 1405. Hij voerde het wapen Duyk. Hij huwt Joanna van de Merwede Heer Herbarensdochter. 2. Klaas. Heer prior van de Augustijnen van Dordrecht. Hij reisde in als “pape” van de Benedictijnen binnen Dordrecht naar de Vriezen.

IV.3 GILLES OEM, vervolg van III.2.2 Heer van Barendrecht. Huwt Maria van Amerongen Heer Vrederiksdochter. Kinderen: 1. Willem. Kinderloos overleden. 2. Machtild. Huwt 1354 haar neef Diderik van Wassenaar, baanderheer van Wassenaar, burggraaf van Leiden. Overleden 1391.

VIJFDE GENERATIE

V.1 TIELMAN OEM, vervolg van IV.1.1 Schildknaap. Bailliu van Zuid-Holland in 1354 en 1358. Hij huwt Katharina van der Burch Jakobsdochter. Kinderen: 1. Jacob, volgt VI.1. 2. Gotschalk, volgt VI.2.

V.2 HUGO BOEY OEM, vervolg van IV.1.4 Schepen van Dordrecht in 1377. Hij huwt Elisabeth van Mande. Kinderen: 1. Tielman Oem gezeyd de Lange. Vermeld in 1405. 2. Pieter, volgt VI.3.

ZESDE GENERATIE

VI.1 JACOB OEM, vervolg van V.1.1 Genoemd Isreel. In 1383 en 1386 schepen van Dordrecht. Huwt Clementia Jansdochter van Muylwijk. Kinderen: 1. Tielman, volgt VII.1 2. Allaert. Huwt N. van Almonde . Dijkschepen in Pernis in 1405,1412 en 1413.

VI.2 GOTSCHALK OEM, vervolg van V.1.2 Overleden na 1403. In 1385 schildknaap van de oude gravin van Holland te Kamerijk. Raad van den Hove van Holland. Hij huwt Catharina van der Woude. Kinderen: 1. Tielman, volgt VII.2. 2. Godschalk , volgt VII.3.

VI.3 PIETER OEM Kapitein over 100 man in 1396. Kind: 1. Aart. Vermeld in 1444.

ZEVENDE GENERATIE

VII.1. TIELMAN OEM, vervolg van VI.1.1 Burgemeester van Dordrecht 1415. Koopt in 1478 een jaarcijns. Werd na de dood van zijn vrouw priester en kannunik (1459). Huwt Agnes van Blitterswijk Jansdochter. Kind: 1. Jacob. Overleden 2-11-1485. Schepen van Dordrecht en Kerkmeester der Grooter-Kerk in 1475. Burgemeester van ’s-Heerenwegen (Dordrecht) 1476. Hij huwt Lutgera de Jonge. Zij hadden 20 kinderen; 12 zonen en 8 dochters, waarvan de oudste zoon: Tielman. Overleden 1503. Schepen van Dordrecht 1459. Huwt Elisabeth van der Does Bartholomeusdochter. Na de dood van zijn vrouw werd hij priester en kanunnik in de Grooter-kerke. Zij hadden 3 kinderen.

VII.2 TIELMAN OEM, vervolg van VI.2.1 Schepen te Dordrecht 1412. Huwt 1403 Margriet van Slingeland. Dochter van Heer Jan van den Tempel, gezeyd Slingeland. Kinderen, o.a.:

ACHTSTE GENERATIE

VIII. GODSCHALK OEM, vervolg van VII.2.1 Raad en rentmeester generaal van Holland, Zeeland en Friesland, raad ten gouvernemente dezelfver landen. Sedert 16-8-1432 Heer van Wijngaarden dat hij kocht van Arent van Gent. Ambachtsheer van IJsselmonde, Raamsdonk, Grysoorde Oude en nieuwe Tonge, Groot Waspik, Schrevelduyn en van den ambachte en gewaarde regterschap van ’s-Graven wildernisse. Hij huwt Jonkvrouwe Margriete van Alkemade. Zij hadden 3 kinderen, t.w:

1. Floris Oem van Wijngaarden. Volgt IX.1.. 2. Jan, volgt IX. 3. Tielman. Kinderloos overleden. Heer tot Raamsdonk, Groot waspik, Schrevelduin en Twaalftalf Houve. Bezitter van het huis en der hofstad Croonestein. Bailliu van Kennemerland. Raad van ’t Hof van Holland in 1475, welke betrekking hij vrijwillig neerlegde. In 1480 Raad en rekenmeester van Holland. Beschreven onder de ridderschap en edelen van Holland. Hij huwt Jolente van Egmond van IJsselstein, weduwe van Adolf van der Mark, ridder.

NEGENDE GENERATIE

IX.1 FLORIS OEM VAN WIJNGAARDEN, vervolg van VIII.1. Heer van Wijngaarden, ambachtsheer van IJsselmonde, Raamsdonk, enz. Bailliu van Zuid-Holland (1450,1474). Schout van dordrecht 1474 en 1475. Burgemeester van Dordrecht van 1464 tot 1473. In 1468 één van de ridderschappen en edelen van Holland, die Hertog Karel van Bourgondië als graaf van Holland tot hun heer en prins huldigen te ’s-Gravenhage. Hij huwt jonkvrouwe Bartha van der Boukhorst, dochter van Franl van der Boukhorst, ridder en van vrouwe N. van Bakenesse. Voor zover bekend 2 zonen: 1. Jacob, volgt X.1 2. Floris, ridder, heer van IJsselmonde. Raad in den hove van Holland, beschreven onder de Ridderschap en Edelen ter dagvaard en op de vergaderingen der staten van Holland. Hij huwt Maria van Swieten, dochter van Willem van Swieten. Aantal kinderen onbekend. Eén zoon welke vermeld wordt is Joost, die in 1540 de heerlijkheid IJsselmonde aan Hendrik van Merode, heer van Petershem verkocht heeft. Tussen 1482 en 1502 bekleedde hij het griffierschap van Holland, Zeeland en Friesland.

IX.2. JAN OEM VAN WIJNGAARDEN, vervolg van VIII.1. Heer van Croonenstein. Baljuw 1481-1490, raad in den Hove van Holland 1490. Hij huwt Catharina, bastaarddochter van Willem van Egmond van IJsselstein. Kinderen: 1. Godschalk, 2. Willem, volgt X.2. 3. IJsbrand 4. Mr. Floris Oem van Wijngaarden. Na de triviale scholen te Dordrecht te hebben doorlopen, studeerde hij te Leuven. Hij was belast met de ontvangst der penningen ter bescherming van Holland in de Gelderse Oorlog, hetgeen hem veel vijanden bezorgde. In 1513 werd hij pensionaris der stad Dordrecht en verdedigde de voorrechten van deze stad op bijzondere wijze. In 1513 werd hij door Karel V uit zijn functie ontzet, maar werd daarin in 1521 hersteld. Floris was een hevige tegenstander van de Lutherse Leer. Hij huwt Arnoldina van Duyvenvoorde, dochter van Arnold Duyvenvoorde en Margaretha van IJsselstein. Kinderen: a. Jan, kannunik en scholaster te Luik. b. Gijsbert c. Catharina. d. Adriana. Zij huwt 1e Adriaan van Borselen. Huwt 2e Wouter van Berkesteijn. e. Maria. Huwt Carel T’serclaas, ridder te Brussel Van deze kinderen is mij geen verder nageslacht bekend.

5. Hendrika 6. Elisabeth

TIENDE GENERATIE

X.1. JACOB OEM VAN WIJNGAARDEN, Vervolg van IX. Heer van Wijngaarden, sinds 20-4-1478 bij dode van zijn vader. Vrouw onbekend. Uit dit huwelijk meerdere kinderen, maar mij maar 1 zoon bekend: 1. Floris, volgt XI

X.2. WILLEM OEM VAN WIJNGAARDEN. Vervolg van IX . Heer van Albrandswaard, heer van Grijsoord. Bailliu van Den Haag 1512 en houtvester van Holland. Hij huwt dochter van Philips Ruygrok van der Werve, ridder, en van Johanna van Schagen. Kinderen: 1. Cornelis Oem van Wijngaarden. Meesterknaap van Holland. Huwt 1e Maria van Abbensbroek. Huwt 2e Geertruid van Hondhorst. Kinderen voor zover bekend: Uit het eerste huwelijk: a. Cornelis. Hij was één der Verbondene Edelen. Hij werd uit het land verbannen met verbeurdverklaring van zijn goederen. Hij huwt Alyd of Elisabeth van Wijsburch. Cornelis was aanwezig bij de begrafenis van Prins Willem I van Oranje. Uit het tweede huwelijk: b. Filips. c. Jonkheer Cornelis. Behoorde tot de comparanten van Comissarissen van den Hove van Holland tot aflegging van den gerequireerden eed van trouw aan den koning.

XI. FLORIS OEM VAN WIJNGAARDEN Heer van Wijngaarden, sinds 16-9-1527 bij dode van zijn vader. Ook de vrouw van Floris is mij onbekend. In ieder geval 1 zoon: Jacob. Volgt XII

XII. JACOB OEM VAN WIJNGAARDEN Heer van Wijngaarden, sinds 7-7-1554 bij dode van zijn vader. Hij trouwt N.N. Uit dit huwelijk een dochter:

Otta Oem van Wijngaarden. Zij werd op 21-4-1604 vrouwe van Wijngaarden, als weduwe van Charles van Rijn. Zij had een dochter Anna van de Rhijne. Nu komt het bijzondere: “Anna werd vrouwe van Wijngaarden en trouwde te Voorschoten op 15 juni 1610 met Jacob Oem van Wijngaarden, heer van Benthuysen, Soetermeer en Segwaert. Jacob werd na 1613 beschreven in de Ridderschap van Holland en overleed op 8 december 1650. Hij was een van de aanwezege bij de begrafenis van Prins Maurits. Heer Jacob komt in het bezit van de hofstad Palensteyn, na overdracht door meester Johan de Jonge namens Louyse de Sarate namens haar dochter jonkvrouwe Anna Maria de Bourgoigne.

Jacob en Anna hadden 2 zonen: Gerrit en Carel

Over deze Jacob het volgende: Hij komt uit een Oem van Wijngaarden-tak die ik (nog) niet kan aansluiten. Hij is een zoon Gerrit Oem van Wijngaarden, president van het Hof van Holland en Sandrina Croesinck, vrouwe van Benthuizen, Zoetermeer en Zegwaard. Heer Gerrit overleed in 1598. Volgens Jacob Lois (geschiedschrijver van Rotterdam rond 1672), was “heer Gerrit uyt den stamme van heer Dirck ontsproten. Hij voerde het wapen van Oem van Wijngaarden, sijnde een silvere schilt met een roode baer in ’t midden beladen met een halven klimmenden leeuw van goudt op de roode baer, ende op den silveren schilt boven de baer sijn negen groene soden, ende onder de roode baer sijn ses groene soden op den silveren schilt”.

Jacob Oem van Wijngaarden, is in ieder geval een nazaat van Godschalck Oem, de eerste heer van Wijngaarden. Ontsproten uit de stam van Dirck (Opa van Jacob?). Die Dirck kan ik (nog) niet bevestigd krijgen

 
 
© 2003 John Ooms www.Ooms.info